EVLENEN KADIN İŞÇİNİN KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMASI VE ILO BELGELERİNDEKİ DÜZENLEMELER

Özet

Bir istisna olarak sadece evlenen kadın işçiler lehine oluşturulan 1475 sayılı İş Kanunun
14. Maddesinde, kadın işçinin evlendikten sonraki 1 yıl içerisinde iş sözleşmesini bu
sebeple sona erdirmesi ve kıdem tazminatı almaya hak kazanması düzenlenmiştir. İlk
bakışta bu düzenleme kadın işçiler için pozitif bir ayrımcılık gibi görünmektedir ve bu
düzenleme son yıllarda kadın erkek eşitliği bakımından tartışma konusu haline
getirilmektedir. Düzenlemenin bir pozitif ayrımcılık mı yoksa kadınların evlilik ile
çalışma hayatından ayrılmalarını ve çalışma özgürlüğünün engellenmesini kolaylaştıran
bir uygulama olup olmadığı tartışılmaktadır. Tartışmaların odağını ataerkil toplum yapısı,
pozitif ayrımcılık ve eşitsizlik oluşturmaktadır. Bu konuya ilişkin uluslararası
düzenlemeler ve milletlerarası antlaşmaların içeriğinin ortaya çıkartılması ve bakış
açısının bilinmesi gerekmektedir. Bu sebeple çalışmamızda, Türk iş hukuku mevzuatında
kadın işçiler için istisna olarak düzenlenen kıdem tazminatı alma imkanı, çalışma hayatı
bakımından uluslararası geçerliliği olan Uluslararası Çalışma Örgütü (International
Labour Organization - ILO) sözleşme ve tavsiye kararlarında kadın erkek eşitliğine ilişkin
getirdiği ilkelerle mukayese edilecektir. ILO normları ülkemiz iş hukuku mevzuatında
benimsenen kurallardır ancak toplumsal hayatı doğrudan etkileyen iş hukuku alanında
toplum değerleriyle uyuşan kuralların iktibas edilmesi veya referans alınması
gerekmektedir. Ülkemizdeki mevcut yasal düzenlemelerin de Kıta Avrupası Hukuk
Sistemleri’nden doğrudan çeviri yoluyla iktibas edilmesinden ötürü uyum sıkıntıları
yaşanmaktadır. ILO’nun sözleşme ve kararlarındaki temel saik ile mevzuatımızdaki
düzenlemelerin temel hedeflerinin kadının korunması bakımından uyumunun mümkün
olup olmadığı, bu uyumlaştırmanın Türk toplum normlarıyla aynı değerleri gözeterek
oluşturulup oluşturulmadığı tartışılacaktır.