MİRASÇILARIN ve MİRAS PAYLARININ BELİRLENMESİ HUSUSUNDA, İSLAM MİRAS HUKUKU İLE TÜRK POZİTİF HUKUKU ARASINDA PRATİKTE UYUM SAĞLANABİLİR Mİ?

Özet

Bilindiği gibi, günümüz pozitif hukukunda miras hukukuna ilişkin temel kurallar 4721
sayılı Türk Medeni Kanunu’nda bulunmaktadır. Bu Kanun 1 Ocak 2002 tarihinde
yürürlüğe girmiş olmakla birlikte, mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin “halefi”
niteliğindedir. 743 sayılı Kanun ise 1926 tarihlidir. Hâliyle 1926 yılından bu yana yani
97 yıldır mehazı İsviçre Medeni Kanun’u olup Kıta Avrupası Hukuk Sisteminin parçası
olan bir miras hukuku sistemi ülkemizde uygulanmaktadır.
Bu hukuk sisteminin İslam Miras Hukukundan farklı olduğu açıktır. Gerek mirasçıların
belirlenmesinde gerekse bu mirasçıların pay oranında iki hukuk sistemi arasından bariz
farklılıklar vardır. Bununla birlikte ülkemizde, dinî hassasiyeti olan kimi bireyler,
hukukçulara başvurarak mal varlığının ölümünden sonra İslam Miras Hukuku sistemi ile
uyumlu şekilde mirasçıları arasında pay edilmesi arzusunu aktarmaktadır. Kuşkusuz bu
noktada hukukçu açısından sorun, İslam Miras Hukukuna göre mirasçıları ve bunların
pay oranını belirlerken yapılan işlemin gelecekte miras açıldığında, Türk Medeni
Kanunu’na aykırılıktan dolayı dava konusu edilmesinin önüne geçecek bir çözüm
üretmektir.
Bu makale, teorik bilgiden ziyade çeşitli ihtimalleri içeren örneklerle, Türk pozitif hukuku
içinde kalarak İslam miras hukuku ilkelerine göre mirasçıların ve miras paylarının
belirlenme imkânını tartışmaktadır. Unutulmamalıdır ki kaynakları ve sistematiği
birbirinden farklı iki hukuk sistemini mukayese ederken, birini merkeze koyup, diğerini
onun ekseninde değerlendirmekten ziyade; dini hassasiyeti olan bireylerin yürürlükte
olan miras hukuku sistematiği içinde, İslam miras hukuku ilkelerini gözeterek bir
taksimin imkânını tartışmaktadır.